Recensie van “Een man van drie levens” in Elsevier, 26 maart 1994

Rechter Tie’s vader

Robert van Gulik is vooral bekend door zijn zestien Rechter Tie-romans. Maar het leven van Een man van drie levens, zoals zijn pasverschenen biografie heet, ‘diplomaat, schrijver, geleerde’ is niet alleen interessant voor Rechter Tie-fans.

Als zoon van een hoge KNIL-militair bracht hij zijn kinderjaren in ‘ons Indië’ door. Op zijn tiende schreef hij een studie over het oude Javaanse schimmenspel. Hij bezocht het gymnasium in Nederland, maar wilde graag terug naar de Oost. Na een studie Chinees, Japans en Indisch Recht krijgt hij niet het beoogde regeringscontract. Na zijn promotie op de paardencultus in China en Japan kreeg hij een baantje als adjuncttolk. De gezant aldaar was niet erg in zijn sas met de jonge doctor die ‘dag in dag uit met zijn neus in de boeken in een kamer vol rook’ zat en er een ‘onverstandige levenswijze’ op nahield.

Robert verdeelde zijn tijd tussen zijn werk op het gezantschap en Japanse en Chinese les, kalligrafie en de Chinese luit. Mongools, Tibetaans, Hindi en Koreaans deed hij er even bij. Hij ging naar populaire films en las Engelse detectives. En hij schreef over alles. Zijn interesse voor detectives resulteerde in zijn succesvolle serie detective-romans over Rechter Tie. Zijn liefde voor het schone geslacht leidde tot de schitterende uitgave Erotic Colourprints of the Ming Period uit 1951 en Sexual Life in Ancient China uit 1961. En zijn passie voor de Chinese luit leverde óók al een standaardwerk op. Buitenlandse Zaken kon niet om deze onorthodoxe oriëntalist heen, die zich weinig om zijn diplomatieke carriëre bekommerde. Ten slotte werd hij ambassadeur in Maleisië.

Margreet Hirs