Ruim veertig jaar geleden gingen we voorgoed weg uit China, waar we met tussenpozen negen jaren hadden gewoond en gewerkt. Sedertdien was ik slechts één dag terug geweest in Peking (Beijing), aan het slot van een reis langs de Zijderoute.
Nu wilde ik eens goed rondkijken in dat fascinerende land, de geweldige veranderingen van dichtbij zien en proberen oude, vertrouwde plekjes terug te vinden.
Lees meer…Na een reis in de Sovjet-Unie in 1950 en een met de Transsiberische van Peking naar Moskou in 1955, was ik jaren lang niet meer in Rusland geweest. Pas in 1977 kwam ik er weer, en later opnieuw voor korte bezoeken, in 1986, 1998, 2000 en 2002, merendeels in Moskou en St. Petersburg. Het is een land en een volk dat mij enorm boeit, en dat geldt ook voor Kalmukkië.
Lees meer…In 1998 kreeg ik een uitnodiging van de VPRO voor een reisje naar Kalmukkië. De journalist Hans Olink, met wie ik al spoedig bevriend raakte – we hadden veel interesses gemeen – had mijn roman Asaray gelezen en mij geïnterviewd. Later belde hij op: “Heb je zin om met mij op kosten van de VPRO naar Kalmukkië te gaan? Je hebt de geschiedenis van dat volk vanuit China bestudeerd, maar hebt nooit kunnen zien hoe zij die in Rusland zijn achtergebleven, er nu voorstaan. We maken er dan een radioprogramma van.” Het leek mij fantastisch en ik zei natuurlijk meteen ja.
Lees meer…’t Begon al donker te worden, toen de eigenares en haar voornaamste geisha’s, in prachtige gebloemde zijden gewaden, ons diep buigend binnenlieten in het oudste en meest gerenommeerde restaurant van Nagasaki, onder het geroep van “irasshaimasu” — “welkom!” De laan waar wij liepen, met aan weerszijden kaarsrechte, donkergroene cypressen en vóór ons het verweerde hout van de fraai gewelfde voorgevel, de rust en stilte van dit plekje midden in de drukke stad, gaf mij het gevoel een tempel, een Shintō heiligdom, binnen te gaan.
Lees meer…De telefoon ging. “Een rode Austin staat morgenmiddag voor uw kantoor in Queen’s Road op u te wachten,” zei een zeer beschaafde Engelse stem. Ik vond het wel gek om dit ook eens mee te maken: men had mij inehuurd als een soort kleine James Bond. De auto en mijn begeleider waren stipt op tijd . Hij noemde zijn naam, maar ik wist dat het zijn naam niet was.
Lees meer…Wat deed je als jong diplomaat in Moskou, wanneer je Rusland beter wilde leren kennen? Het was 1950 en Stalin regeerde dat ontzaglijke land vanuit het Kremlin met ijzeren hand. Je wilde op reis, maar dat was bijna onmogelijk. Anders dan de drie zusters in het toneelstuk van Tsjechov, wilde ik uit Moskou weg.
Lees meer…"Wat je begonnen bent, maak dat ook af. Wat je zoekt, vind het!", met deze Mongoolse zegswijze en zijn beste persoonlijke wensen had mijn lama-vriend in Peking (Beijing) medio maart 1948 afscheid van mij genomen. En ook mijn goede vriendin Nirgidma, een prinses van de Torgoeten, een west-mongoolse stam, en echtgenote van mijn Franse collega, had mij sterk aangemoedigd deze tocht te maken.
Lees meer…Een reis langs de beroemde oude Zijdeweg, door Centraal Azië en China: een oude wens die nu vervuld ging worden. Die gebieden waar zoveel verschillende volkeren en culturen dooreen gemengd en elkaar opgevolgd zijn hebben op vele reizigers een haast magische aantrekkingskracht uitgeoefend. Alleen al namen als Samarkand (the Golden Road to Samarkand), Bokhara, Kashgar, Karashar, Taklamakan, Ili, Turfan stralen iets geheimzinnigs uit. Zelf was ik vele van die namen in mijn studies tegengekomen; nu zou ik ze met eigen ogen zien.
Lees meer…